Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 1 Index Previous Next
|
1
[वै] स कदा चिन महाबाहुः परभूतबलवाहनः वनं जगाम गहनं हयनागशतैर वृतः 2 खड्गशक्ति धरैर वीरैर गदामुसलपाणिभिः परासतॊमर हस्तैश च ययौ यॊधशतैर वृतः 3 सिंहनादैश च यॊधानां शङ्खदुन्दुभिनिस्वनैः रथनेमि सवनैश चापि सनागवरबृंहितैः 4 हेषितस्वनमिश्रैश च कष्वेडितास्फॊटित सवनैः आसीत किलकिला शब्दस तस्मिन गच्छति पार्थिवे 5 परासादवरशृङ्गस्थाः परया नृप शॊभया ददृशुस तं सत्रियस तत्र शूरम आत्मयशः करम 6 शक्रॊपमम अमित्रघ्नं परवारणवारणम पश्यन्तः सत्रीगणास तत्र शस्त्रपाणिं सम मेनिरे 7 अयं स पुरुषव्याघ्रॊ रणे ऽदभुतपराक्रमः यस्य बाहुबलं पराप्य न भवन्त्य असुहृद्गणाः 8 इति वाचॊ बरुवन्त्यस ताः सत्रियः परेम्णा नराधिपम तुष्टुवुः पुष्पवृष्टीश च ससृजुस तस्य मूधनि 9 तत्र तत्र च विप्रेन्द्रैः सतूयमानः समन्ततः निर्ययौ परया परीत्या वनं मृगजिघांसया 10 सुदूरम अनुजग्मुस तं पौरजानपदास तदा नयवर्तन्त ततः पश्चाद अनुज्ञाता नृपेण ह 11 सुपर्णप्रतिमेनाथ रथेन वसुधाधिपः महीम आपूरयाम आस घॊषेण तरिदिवं तथा 12 स गच्छन ददृशे धीमान नन्दनप्रतिमं वनम बिल्वार्क खदिराकीर्णं कपित्थ धव संकुलम 13 विषमं पर्वत परस्थैर अश्मभिश च समावृतम निर्जलं निर्मनुष्यं च बहुयॊजनम आयतम मृगसंघैर वृतं घॊरैर अन्यैश चापि वनेचरैः 14 तद वनं मनुजव्याघ्रः सभृत्यबलवाहनः लॊडयाम आस दुःषन्तः सूदयन विविधान मृगान 15 बाणगॊचर संप्राप्तांस तत्र वयाघ्रगणान बहून पातयाम आस दुःषन्तॊ निर्बिभेद च सायकैः 16 दूरस्थान सायकैः कांश चिद अभिनत स नरर्षभः अभ्याशम आगतांश चान्यान खड्गेन निरकृन्तत 17 कांश चिद एणान स निर्जघ्ने शक्त्या शक्तिमतां वरः गदा मण्डलतत्त्वज्ञश चचारामित विक्रमः 18 तॊमरैर असिभिश चापि गदामुसलकर्पणैः चचार स विनिघ्नन वै वन्यांस तत्र मृगद्विजान 19 राज्ञा चाद्भुतवीर्येण यॊधैश च समरप्रियैः लॊड्यमानं महारण्यं तत्यजुश च महामृगाः 20 तत्र विद्रुत संघानि हतयूथपतीनि च मृगयूथान्य अथौत्सुक्याच छब्दं चक्रुस ततस ततः 21 शुष्कां चापि नदीं गत्वा जलनैराश्य कर्शिताः वयायामक्लान्तहृदयाः पतन्ति सम विचेतसः 22 कषुत्पिपासापरीताश च शरान्ताश च पतिता भुवि के चित तत्र नरव्याघ्रैर अभक्ष्यन्त बुभुक्षितैः 23 के चिद अग्निम अथॊत्पाद्य समिध्य च वनेचराः भक्षयन्ति सम मांसानि परकुट्य विधिवत तदा 24 तत्र के चिद गजा मत्ता बलिनः शस्त्रविक्षताः संकॊच्याग्र करान भीताः परद्रवन्ति सम वेगिताः 25 शकृन मूत्रं सृजन्तश च कषरन्तः शॊणितं बहु वन्या गजवरास तत्र ममृदुर मनुजान बहून 26 तद वनं बलमेघेन शरधारेण संवृतम वयरॊचन महिषाकीर्णं राज्ञा हतमहामृगम |
1
[vai] sa kadā cin mahābāhuḥ prabhūtabalavāhanaḥ vanaṃ jagāma gahanaṃ hayanāgaśatair vṛtaḥ 2 khaḍgaśakti dharair vīrair gadāmusalapāṇibhiḥ prāsatomara hastaiś ca yayau yodhaśatair vṛtaḥ 3 siṃhanādaiś ca yodhānāṃ śaṅkhadundubhinisvanaiḥ rathanemi svanaiś cāpi sanāgavarabṛṃhitaiḥ 4 heṣitasvanamiśraiś ca kṣveḍitāsphoṭita svanaiḥ āsīt kilakilā śabdas tasmin gacchati pārthive 5 prāsādavaraśṛṅgasthāḥ parayā nṛpa śobhayā dadṛśus taṃ striyas tatra śūram ātmayaśaḥ karam 6 śakropamam amitraghnaṃ paravāraṇavāraṇam paśyantaḥ strīgaṇās tatra śastrapāṇiṃ sma menire 7 ayaṃ sa puruṣavyāghro raṇe 'dbhutaparākramaḥ yasya bāhubalaṃ prāpya na bhavanty asuhṛdgaṇāḥ 8 iti vāco bruvantyas tāḥ striyaḥ premṇā narādhipam tuṣṭuvuḥ puṣpavṛṣṭīś ca sasṛjus tasya mūdhani 9 tatra tatra ca viprendraiḥ stūyamānaḥ samantataḥ niryayau parayā prītyā vanaṃ mṛgajighāṃsayā 10 sudūram anujagmus taṃ paurajānapadās tadā nyavartanta tataḥ paścād anujñātā nṛpeṇa ha 11 suparṇapratimenātha rathena vasudhādhipaḥ mahīm āpūrayām āsa ghoṣeṇa tridivaṃ tathā 12 sa gacchan dadṛśe dhīmān nandanapratimaṃ vanam bilvārka khadirākīrṇaṃ kapittha dhava saṃkulam 13 viṣamaṃ parvata prasthair aśmabhiś ca samāvṛtam nirjalaṃ nirmanuṣyaṃ ca bahuyojanam āyatam mṛgasaṃghair vṛtaṃ ghorair anyaiś cāpi vanecaraiḥ 14 tad vanaṃ manujavyāghraḥ sabhṛtyabalavāhanaḥ loḍayām āsa duḥṣantaḥ sūdayan vividhān mṛgān 15 bāṇagocara saṃprāptāṃs tatra vyāghragaṇān bahūn pātayām āsa duḥṣanto nirbibheda ca sāyakaiḥ 16 dūrasthān sāyakaiḥ kāṃś cid abhinat sa nararṣabhaḥ abhyāśam āgatāṃś cānyān khaḍgena nirakṛntata 17 kāṃś cid eṇān sa nirjaghne śaktyā śaktimatāṃ varaḥ gadā maṇḍalatattvajñaś cacārāmita vikramaḥ 18 tomarair asibhiś cāpi gadāmusalakarpaṇaiḥ cacāra sa vinighnan vai vanyāṃs tatra mṛgadvijān 19 rājñā cādbhutavīryeṇa yodhaiś ca samarapriyaiḥ loḍyamānaṃ mahāraṇyaṃ tatyajuś ca mahāmṛgāḥ 20 tatra vidruta saṃghāni hatayūthapatīni ca mṛgayūthāny athautsukyāc chabdaṃ cakrus tatas tataḥ 21 śuṣkāṃ cāpi nadīṃ gatvā jalanairāśya karśitāḥ vyāyāmaklāntahṛdayāḥ patanti sma vicetasaḥ 22 kṣutpipāsāparītāś ca śrāntāś ca patitā bhuvi ke cit tatra naravyāghrair abhakṣyanta bubhukṣitaiḥ 23 ke cid agnim athotpādya samidhya ca vanecarāḥ bhakṣayanti sma māṃsāni prakuṭya vidhivat tadā 24 tatra ke cid gajā mattā balinaḥ śastravikṣatāḥ saṃkocyāgra karān bhītāḥ pradravanti sma vegitāḥ 25 śakṛn mūtraṃ sṛjantaś ca kṣarantaḥ śoṇitaṃ bahu vanyā gajavarās tatra mamṛdur manujān bahūn 26 tad vanaṃ balameghena śaradhāreṇa saṃvṛtam vyarocan mahiṣākīrṇaṃ rājñā hatamahāmṛgam |