499. Sed hoc per comparationes adhuc illustrabitur, per has: Quod nisi quoddam liberum arbitrium esset in omnibus creatis tam animatis quam inanimatis, non potuisset fieri aliqua creatio: nam absque libero arbitrio in naturalibus quoad bestias, non foret aliqua electio cibi nutritioni illarum conducibilis, nec aliqua prolificatio et prolum conservatio, ita non bestia. Si tale liberum non esset piscibus maris, et conchis fundi ejus, non foret piscis et concha. Similiter nisi esset in quovis insectulo, non foret bombyx, ex quo serica, nec apis ex quo mella et cerae, nec aliquis papilio, qui (2)ludit cum consorte in aere, et nutrit se succis in floribus, et repraesentat statum hominis beatum in caelesti aura, postquam exuvias suas sicut vermis deposuit. [2.] Nisi analogon liberi arbitrii esset in terrae humo, in semine ei injecto, inque omnibus arboris inde germinatae, inque ejus fructibus, et iterum in novis seminibus, non foret ullum vegetabile. Si analogon liberi arbitrii non esset in omni metallo, et in omni lapide nobili et ignobili, non foret metallum, nec lapis, immo ne quidem arenula; nam haec libere insorbet aetherem, et exspirat sua nativa, et rejicit obsoleta, et novis se redintegrat, inde est sphaera magnetica circum magnetem, ferrea circum ferrum, cuprea circum cuprum, argentea circum argentum, aurea circum aurum, lapidea circum lapidem, nitrosa circum nitrum, sulphurea circum sulphur, ac varia circum omnem pulverem terrae, ex qua sphaera intimum cujusvis seminis impraegnatur, prolificum vegetat; nam absque tali exspiratione e quovis pulvisculo terrae, non foret aliquod initium germinationis et inde perpetuum ejus: quomodo alioqui potuisset terra in intimum centrale grani seminati cum pulvere et aqua, nisi quam per exhalata ex illa penetrare, sicut in granum sinapis, Quod minus..est omnibus seminibus, cum autem excrevit, majus.. est oleribus, et fit grandis arbor (Matth. (1)xiii. 31, 32; Marc. iv. 30-32). [3.] Cum itaque omnibus subjectis creatis inditum est liberum, cuivis secundum suam naturam, quid non homini liberum arbitrium secundum ejus naturam, quae est ut sit spiritualis? Inde est quod homini datum sit liberum arbitrium in spiritualibus ab utero usque ad ultimam ejus aetatem in mundo, et postea in aeternum.