2. LEMMA PRIMUM [QUOD QUATUOR ECCLESIAE IN HAC TELLURE A DIE CREATIONIS EJUS FUERINT.]
(i.) Quod quatuor Ecclesiae in hac tellure a die creationis ejus fuerint: prima, quae vocanda est Adamica; altera, quae Hoachica; tertia, quae Israelitica; et quarta, quae Christiana.--Quod quatuor Ecclesiae ex creatione mundi in hac tellure exstiterint, manifeste constat apud Danielem; primum ex statua Nebuchadnezari in somnio visa, et postea ex quatuor bestiis ex mari assurgentibus. De statua Nebuchadnezaris haec leguntur:
Dixit Daniel, "Tu, Rex, videns fuisti, et ecce statua una magna,.... et species ejus excellens, stans e regione tui, et aspectus ejus formidabilis. Hujus statuae caput erat ex auro bono; pectus ejus et brachia, ex argento; venter ejus et femora ejus, ex aere; crura ejus ex ferro; pedes ejus ad partem ex ferro, et ad partem ex argilla. Videns fuisti dum excisus est Lapis, qui non per manus, et percussit statuam super pedes ejus, qui ferrum et argilla, et contrivit illos[1] Tunc contrita sunt simul ferrum, argilla, aes, argentum et aurum; factaque sunt sicut palea ex areis aestatis, ita ut abstulerit illa ventus, et ullus locus non inventus est illis: Lapis autem qui percussit statuam, factus est in Petram magnam, et implevit totam terram. ....In diebus his surgere faciet Deus caelorum regnum, quod in saecula non perdetur, et regnum ejus populo[2] alii non permittetur; conteret et consumet omnia illa regna, illud autem stabit in saecula" (Dan. ii. 31-35, 44[3]). Quod hoc somnium non significaverit quatuor regna politica in hac tellure, sed quod quatuor Ecclesias, unam alteri successuram, constat ex sequentibus his: (1.) Quod talia regna, unum post alterum, in hac tellure non exstiterint. (2.) Quod Divinum Verbum in suo sinu non agat de regnis mundi, sed de Ecclesiis, quae in terris faciunt regnum Dei. (3.) Tum quod dicatur quod Deus caelorum surgere facturus sit regnum quod in saecula non perdetur, et quod lapis non per manus excisus factus sit in petram magnam quae implevit totam terram. (4.) Et quia Dominus Salvator noster Jesus Christus in Verbo, utriusque Testamenti dicitur "Lapis" et "Petra," patet quod Ipsius regnum per ultima ibi intelligatur. (5.) Praeterea status Ecclesiae innumeris in locis in Verbo describitur per "aurum," "argentum," "aes" et "ferrum;" status ejus spiritualis quoad bonum amoris per "aurum," status ejus spiritualis quoad verum sapientiae per "argentum," status ejus naturalis quoad bonum charitatis [per "aes"], et status ejus naturalis quoad verum fidei per "ferrum" (quod confirmatum ex Verbo videatur in Apocalypsi Revelata, n. 913; et alibi). Quapropter sapientes in primis aevis qui noverunt significationes metallorum, etiam illi aequipararunt saecula a primo ad ultimum successura quatuor illis metallis, et vocaverunt primum saeculum "aureum," secundum saeculum "argenteum," tertium saeculum "cupreum," et quartum saeculum "ferreum," et sic descripserunt illa secundum bona et vera et quia genuina bona et vera non aliunde sunt quam ex Deo caeli, descripserunt illa secundum status Ecclesiae apud illos; nam ex his et secundum hos omnes status civiles regnorum quoad justitiam et judicium existunt, vigent et vivunt. Quod Dominus Salvator Jesus Christus in Verbo utriusque Testamenti dicatur "Lapis" et "Petra," constat ex nunc sequentibus; quod dicatur "Lapis," ex his:
"Sic dixit Adonai Jehovih, Ecce Ego fundaturus sum in Zione Lapidem probationis, Angulum pretii fundationis fundatae; qui crediderit non festinabit[1]. Tunc ponam judicium in regulam, ac justitiam in perpendiculum" (Esai. xxviii. 16, 17);
"Visitabit Jehovah [Zehaoth] gregem suum; .... ex Illo Lapis angularis" (Sach. x. 3, 4);
"Lapis quem reprobaverunt architecti factus est in caput anguli" (Psalm. cxviii. 22);
"Nonne legistis in Scriptura quod Lapis quem reprobaverunt aedificantes factus sit in caput anguli?" (Matth. xxi. 42[2]; Marc. xii. 10, 11; Luc. xx. 17, 18; Esai. viii. 14, 15[3];) Accessistis ad Dominum, "Lapidem vivum, ab hominibus quidem rejectum, a Deo vero electum, [pretiosum;] etiam vos ipsi tanquam lapides viventes aedificamini in domum spiritualem;.... propterea dicitur in Scriptura, Pono in Zione Lapidem angularem electum pretiosum, et qui credit in Illum non pudefiet" (1 Petr. ii. 4-6); "Estis aedificati super fundamento Apostolorum et Prophetarum, cujus est angularis Lapis Jesus Christus, per quem totum aedificium coagmentatum probe crescit in templum sanctum in Domino, per quem vos una aedificamini in habitaculum Dei in spiritu" (Eph. ii. 20-22);
Jesus Christus "est Lapis reprobatus ab aedificantibus, qui factus est in caput anguli, et non est in alio ullo[4] salus" (Act. iv. 11, 12). Quod Dominus dicatur "Petra," constat ex his in Verbo:
"Cum[1] pinguis factus est Jeshurun, recalcitravit;.... et deseruit Deum qui fecit eum, et vilipendit Petram salutis suae[2]" (Deutr. xxxii.[3] 15, 18, 30);
"Dixit Deus Israelis, mihi locuta est Petra Israelis" (2 Sam. xxiii. 3);
"Sint in beneplacitum[4] sermones oris mei,.... Jehovah,[5] Petra mea et Redemptor meus" (Psalm. xix. 15 [Biblia Anglica, 14]);
"Et[6] recordati sunt quod Deus Petra eorum, et Deus excelsus Redemptor eorum" (Psalm. lxxviii. 35[7]);
"Bibebant omnes [eundem] spiritualem potum, bibebant enim ex spirituali Petra; Petra erat Christus" (1 Cor. x. 4; Exod. xvii. 6). Ex his nunc manifeste patet quod per "lapidem," qui percussit statuam, et factus in petram magnam implevit totam terram, et cujus regnum stabit in saecula saeculorum, intelligatur Dominus noster Jesus Christus.